Main menu:
CIP - Каталогизација у публикацији
Народна библиотека Србије, Београд
61
MD : Medical Data : medicinska revija = medical review / glavni i odgovorni urednik Dušan Lalošević. - Vol. 1, no. 1 (2009)- . - Zemun : Udruženje za kulturu povezivanja Most Art Jugoslavija ; Novi Sad : Pasterovo društvo, 2009- (Beograd : Scripta Internacional). - 30 cm
Dostupno i na: http://www.md-medicaldata.com. - Tri puta godišnje.
ISSN 1821-1585 = MD. Medical Data
COBISS.SR-ID 158558988
Authors
Jelena Niškanović1, Slađana Šiljak1,
Dragana Stojisavljević1
1Institut za javno zdravstvo Republike Srpske, Republika Srpska, Bosna i Hercegovina / Institute of Public Health, Banja Luka, Republic of Srpska, Bosnia and Herzegovina
Rad je primljen 02.10.2017. / Prihvaćen 10.10.2017.
Correspondence to
Doc. dr Jelena Niškanović, dipl.psiholog,
Jovana Dučića 1,
78 000 Banja Luka,
+387 65 725 284,
e-mail: jelena.niskanovic@gmail.com
Sažetak
Uvod. Socijalno-demografske determinante se dovode u vezu sa učestalošću rizičnog ponašanja vozača u saobraćaju.Cilj ovog rada je ispitati povezanosti socio-demografskih determinanti sa rizičnim saobraćajnim ponašanjem među vozačima automobila u Republici Srpskoj, Bosna i Hercegovina.
Metode rada. Studija je dio istraživanja zdravlja stanovništva Republike Srpske koje je provedeno 2010. godine. Istraživanjem je obuhvaćeno 1866 domaćinstava, među kojima je anketirano 4178 odraslih osoba (1688 vozača i 2490 nevozača). Prilikom obrade podataka primjenjen je χ²- test i logistička regresija.
Rezultati. Muškarci znatno češće koriste mobilni telefon tokom vožnje (UO=2,31), prekoračuju dozvoljenu brzinu (UO=3) i voze pod uticajem alkohola (UO=10,63), u poređenju sa ženama vozačima. Sa godinama starosti dolazi do smanjene upotrebe mobilnog telefona (UO=0,96) i prekoračenja brzine (UO=0,97) tokom vožnje. Vozači koji žive u ruralnim naseljima češće koriste mobilni telefon tokom vožnje (UO=1,49), češće prekorače dozvoljenu brzinu(UO=1,51) i voze pod uticajem alkohola (UO=2,08) u poređenju sa vozačima koji žive u urbanim naseljima. Nezaposlene (UO= 0,64) i neaktivne (UO=0,35) osobe su manje sklone upotrebi mobilnog telefona i prekoračenju brzine u poređenju sa zaposlenim osobama. Radno neaktivni vozači rjeđe voze pod uticajem alkohola (UO=0,48) u poređenju sa zaposlenim vozačima. Samci češće ne koriste pojas (UO=1,40) u poređenju sa osobama koje žive u bračnoj/vanbračnoj zajednici.
Zaključak. Ova studija je pokazala da postoje značajne razlike u zastupljenosti pojedinih formi rizičnog ponašanja u saobraćaju među vozačima različitog socijalnog i demografskog statusa. U narednim istraživanjima je potrebno ispitati razloge rizičnog ponašanja u saobraćaju i stepen u kojem vozači procijenjuju rizik od nastajanja saobraćajne nezgode uslijed nepoštovanja saobraćajnih pravila i propisa.
Ključne reči:
Socio-demografske determinante, rizično saobraćajno ponašanje, vozači, istraživanje zdravstvenog stanja, Republika Srpska
Abstract
Introduction. Socio-demographic determinants are associated with risky driving behavior. The aim of this paper is to explore the relationship between socio-demographic determinants and risky driving behavior among car drivers in the Republic of Srpska, Bosnia and Herzegovina.
Methods. This study is part of general population survey, that was conducted in 2010 in Republic of Srpska. Data was collected among 1866 households and total number of 4178 persons were interviewed (1688 drivers and 2490 non-drivers). Chi- square test and logistic regressionwere used for data analysis
Results. Men are more likely to use mobile phone while driving (UO = 2,31), exceed the allowed speed (UO = 3) and drive under the influence of alcohol (UO = 10,63), in comparison with women drivers. With age, there is a decline in use of mobile phone (UO = 0,96) and over speed (UO = 0,97) during driving. Drivers who live in rural settlements often use their mobile phone while driving (UO = 1,49), exceedthe allowed speed (UO = 1,51) and drive under the influence of alcohol (UO = 2,08) in comparison whit drivers who live in urban settlements. Unemployed (UO = 0,64) and inactive (UO = 0,35) persons are less prone to use a mobile phone and to exceed the speed in comparisonwhit employed persons. Inactive drivers less drive under the influence of alcohol (UO = 0,48) in comparison whit employed drivers. People who live alonemore often do not use the seat belt (UO = 1,40) compared whit persons who live in a marital union
Conclusion. This study has shown that there are present significant differences in frequency of certain forms of riskydriving behavior among drivers of different demographic and social status. In futuresurveys it is necessary to explore reasons for risky driving behavior and the degree in which drivers assess the risk of a traffic accident due to non-compliance with traffic rules and regulations.
Key words:
Socio-demographic determinants, risky traffic behavior, drivers, health research, Republic of Srpska
References
UDK: 656.1.08(497.6)"2010"
651.1.052(497.6)"2010"
PDF Niškanović J. et al • MD-Medical Data 2017;9(4): 223-228